Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda Değişiklik Yapılmasına Dair 6771 sayılı Kanuna neden hayır dediğimi açıkladığım yazı serimizde bu gün sıra on birinci maddede.
On birinci madde ile 2709 sayılı şimdiki anayasanın 116.maddesi değiştirilmektedir.
ŞİMDİKİ ŞEKLİ:
116.maddenin başlığı “TBMM seçimlerinin Cumhurbaşkanınca yenilenmesi”dir.
Özetle:Bakanlar kurulunun güvenoyu alamaması veya güvensizlik oyu ile düşürülmesi hallerinde 45 gün içinde yeni bakanlar kurulu kurulmadığı veya kurulup güvenoyu alamadığı takdirde cumhurbaşkanı seçimlerin yenilenmesine karar verebilir.
“Uzun olduğu için detaylı incelemek isteyenler aşağıdaki linki tıklayarak Anayasa’nın 116.ncı maddesini okuyabilirler.
https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa82.htm” (İbrahim Bilgin)
DEĞİŞTİRİLMİŞ ŞEKLİ
Anayasanın 116.ncı maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Maddenin başlığı “ Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanı seçimlerinin yenilenmesi”dir.
“TBMM üye tam sayısının beşte üç (360 vekil) çoğunluğuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Bu halde TBMM secimi ile CB seçimi birlikte yapılır.
Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde TBMM genel seçimi ile
CB seçimi birlikte yapılır.
Cumhurbaşkanının ikinci döneminde meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, CB bir defa daha aday olabilir.
Seçimlerin birlikte yenilenmesine karar verilen meclisin ve cumhurbaşkanının yetki ve görevleri yeni meclisin ve cumhurbaşkanının göreve başlamasına kadar devam eder.
Bu şekilde seçilen meclis ve cumhurbaşkanının görev süreleri de beş yıldır.”
Bu madde ile cumhurbaşkanına meclisi hiçbir şarta bağlı olmaksızın, gerekçe göstermeden feshetme yetkisi tanınmaktadır. Seçimlerin yenilenmesi demek eski seçilen meclisin fesh edilmesi demektir. Daha önce CB.nın cezai sorumluluğuna dair 9.maddede açıkladığımız gibi hakkında mecliste soruşturma açılma ihtimali doğan CB meclisi seçimleri yenilemek suretiyle feshedebilecek, parti genel başkanı olarak kendi aleyhinde oy vermeyecek milletvekillerini atayarak gidilecek seçimler sonrasında soruşturmadan kurtulabilecektir.
Yine bu değişiklikle CB.nın iki dönem seçilir kuralı ihlal edilebilir. CB ikinci döneminin sonuna gelmeden örneğin görevinin sonlanmasına 1,5 yıl kala, genel başkanı olduğu partisinin milletvekillerine meclisi feshettirerek tekrar aday olabilir. Bütün bunlar için, ama halkın oyuna başvurulacak, böyle muvazaa yapan kişi CB seçilemez savunması gerçekçi olmamaktadır. Dünyanın bir çok diktatörünün seçimle iş başına geldiğini hatırlatırım.
Seçimlerin aynı gün yapılmasının sakıncalarını yine daha önce açıklamıştım.
Sayın Prof.Dr.Selin Esen ,”2016 anayasa değişiklik teklifi üzerine kısa bir değerlendirme” adlı yazısında 116.madde değişikliği ile ilgili olarak şöyle demektedir. “Başkanlık sistemine ilişkin özelliklerden biri, yasama ve yürütme organlarının birbirlerinin görevine son verememesidir. Bu yolla iki erkten birinin diğerine karşı üstünlük kazanmasının önlenmesi amaçlanır. Söz konusu teklif, anayasanın 116. maddesinde yaptığı değişiklikle TBMM ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin zamanından önce yenilenmesini olanaklı hale getirerek bu ilkeyi gözardı ediyor. Buna göre, hem TBMM’ye hem de cumhurbaşkanına beş yıllık görev süresi tamamlanmadan seçimlerin yenilenmesine karar verme yetkisi tanınıyor. Her iki durumda da TBMM ve cumhurbaşkanlığı seçimleri birlikte yapılır.”
“Düzenleme, cumhurbaşkanının seçimleri yenileme yetkisini kullanmasını hiçbir koşula bağlamamışken TBMM’nin bu yetkiyi ancak üye tamsayısının beşte üçünün kararıyla kullanabilmesini öngörüyor. Söz konusu madde, hem başkanlık sisteminin en temel ilkelerinden birine uymuyor, hem de cumhurbaşkanını TBMM’ye karşı daha avantajlı bir konuma sokuyor. TBMM’nin seçimlerin yenilenmesi kararını alması için gereken çoğunluğun anayasa değişikliği yapması için gereken çoğunlukla aynı olduğu gözönünde bulundurulduğunda, iki organ arasında yaratılan bu dengesizlik daha açık biçimde ortaya çıkıyor”.
Bu bilgiler ışığında 11.madde nedeniyle de anayasa değişikliklerine HAYIR diyorum.
News
